Phản xạ ho
1.Mô tả
2.tình trạng liên quan
Thường gặp
- Nhiễm trùng đường hô hấp trên
- Cảm lạnh thông thường
- Hen
- Hít vào bụi
- Hít vào dị vật
- Viêm phế quản
- Sặc nước
- Viêm phổi
- Suy tim mất bù
- Đợt kịch phát cấp COPD
- Viêm tiểu phế quản -ở trẻ em
- Croup ( viêm thanh khí phế quản cấp)
- Nhồi máu phổi
Ít gặp
- Ho gà
- Mềm sụn khí quản
- Viêm mạch
3.cơ chế
Phản xạ ho có thể được chia thành các pha: pha nhận cảm, pha hít vào, pha nén và pha thở ra.
Trước hết, thụ thể của dây X (thụ thể thích ứng nhanh, thụ thể thích ứng chậm, sợi C và các thụ thể khác) nhận cảm các kích thích cơ học và/hoặc hóa học trong đường thở và truyền tín hiệu trở lạithân não và vỏ não, khởi đầu phản xạ ho, đây là pha nhận cảm. Bất kỳtác nhân kích thích nào, từ viêm do nhiễm trùng hoặc
viêm mãn tính trong COPD đến các kích thích trực tiếp từdị vật hoặc bụi đều được nhận cảm và khởi động quá trình ho.
Trong pha hít vào, một lượng lớn khí hít vào sẽ làm căng các cơ hô hấp, do đó tạo áp lực dương hơn trong lồng ngực. Điều này cho phép cơ thể đẩy khí ra nhiều hơn, mạnh hơn và nhanh hơn.
Trong pha nén, thanh môn đóng sau thì hít vào duy trì thể tích phổi, tạo ra áp lực dương trong lồng ngực.
Cuối cùng, trong pha thở ra, thanh môn mở, không khí được đẩy ra do áp lực dương cao trong lồng ngực
4.giá trị triệu chứng
Vì ho là một biểu hiện thường gặp và là dấu hiệu đi kèm, nó rất có giá trị trên lâm sàng. Ho giúp phục vụ chẩn đoán:
· Ho có đờm với đờm có màu ( Xem “Đờm” trong chương này) nhiều khả năng do nguyên nhân nhiễm khuẩn trên nền bệnh phổi có sẵn hoặc không.
· Ho khan hoặc rất ít đờm tiến triển và kéo dài trong nhiều tháng, trên nền một bệnh nhân hút thuốc lá gợi ý nhiều đến ung thư phổi hoặc COPD.
· Ho xảy ra khi tập thể thao hoặc khò khè về đêm gợi ý tình trạng tăng phản ứng của đường thở và hen.
Ở một số bệnh đặc biệt, sự phát triển của ho gợi ý thể bệnh:
· Nếu ho là triệu chứng chính trên bệnh nhân ung thư phổi thường đi kèm với tổn thương trung tâm đường thở, nơi các thụ thể ho tập trung ( ví dụ ung thư tế bào vảy, ung thư tế bào nhỏ). Cần chú ý rằng, mặc dù ho có mặt trong hơn 65% bệnh nhân được chẩn đoán ung thư phổi, ung thư chỉ là căn nguyên của ít hơn 2% các trường hợp ho mãn tính.
· Trên bệnh nhân suy giảm miễn dịch, sự tiến triển của ho gợi ý nhiễm trùng cơ hội hoặc nhiễm trùng không điển hình.
Đặc điểm của ho
Các đặc điểm cổ điển của ho, đặc biệt ở trẻ em đã được mô tả từ lâu bởi các nhà lâm sàng và những người chăm sóc.
Trong khi những mô tả ho này có thể giúp làm hẹp phạm vi chẩn đoán, dữ liệu về độ nhạy và độ đặc hiệu của các đặc điểm này còn hạn chế